Cấu tạo và chức năng từng phần của cột sống
1. Vị trí của cột sống
Cột sống người hay còn gọi là xương cột sống người, là cột trụ chính của thân người đi trong khoảng mặt dưới xương chẩm tới đỉnh xương cụt. Cột sống người gồm 33-35 đốt sống chồng lên nhau.
2. Cấu tạo cột sống
2.1. Thành phần cột sống
Cột sống con người được chia làm cho 4 đoạn, mỗi đoạn sở hữu một chiều cong và cấu tạo riêng thích hợp sở hữu chức năng của đoạn ấy. trong khoảng trên xuống dưới:
- Đoạn cổ gồm 7 đốt C1 - C7, cong lồi ra phía trước
- Đoạn ngực sở hữu 12 đốt D1 - D12 cong lồi ra sau
- Đoạn dây lưng có 5 đốt L1 - L5, cong lồi ra trước
- Đoàn cùng mang 5 đốt dính liền với nhau tạo thành xương cùng S1 - S5, cong lồi ra sau
- Đoạn cụt gồm 4-6 đốt sống rút cục dính có nhau tạo thành xương cụt.
Chiều dài của đông đảo cột sống khoảng bằng 40% chiều cao thân thể.
2.2. Đặc điểm của đốt sống
Mỗi đốt sống gồm sở hữu 3 phần là: thân đốt sống và cung đốt sống quây vòng quanh lỗ đốt sống.
- Thân đốt sống (corpus vertebrae) : có hình trụ dẹt, mặt trên và mặt dưới đều khá lõm để tiếp khớp sở hữu đốt sống kề cận qua đĩa gian đốt sống.
- Cung đốt sống (arcus vertebrae): ở phía sau thân đốt sống, cộng mang thân đốt sống dừng nên lỗ đốt sống.
- Lỗ đốt sống (foramen vertebrae): nằm giữa thân đốt sống và cung đốt sống. những đốt sống chồng lên nhau tạo thành cột sống thì các lỗ này tạo thành ống sống, cất tủy sống.
Cung đốt sống gồm:
- Mảnh cung đốt sống (lamina arcus vertebrae) rộng và dẹt
- 2 cuống cung đốt sống (pediculus arcus vertebrae) ở trước mảnh, dính với thân . Cuống sở hữu 2 bở trên và dưới đều lõm gọi là những khuyết sống trên và dưới. Khuyết sống dưới của đốt sống trên cùng khuyết sống trên của đốt sống dưới liền kề tạo nên lỗ gian đốt sống, là nơi mà các dây tâm thần sống và những huyết quản đi qua.
Những mỏm tách ra trong khoảng cung đốt sống là:
- 1 mỏm gai (từ giữa mặt sau của mảnh cung đốt sống chạy ra sau và xuống dưới, sờ thấy được ở dưới da lưng);
- 2 mỏm ngang (từ chỗ nối giữa cuống và mảnh chạy ngang ra hai bên);
- 4 mỏm khớp (tách ra trong khoảng khoảng chỗ nối giữa cuống và mảnh).
2.3. Đặc điểm từng đoạn cột sống
- 5 đốt sống cổ (vertebrae cervicales): với đặc điểm chung là mỏm ngang dính vào thân và cuống cung đốt sống bằng hai rễ, giới hạn nên lỗ ngang (foramen tranversarium) nơi với các mạch đốt sống đi qua. Đốt sống cổ VII (vertebra prominens) mang mỏm gai dài nhất trong số những mỏm gai đốt cổ.
- 12 đốt sống ngực (vertebrae thoraciacae): sở hữu đặc điểm chung là mang hõm khung mỏm ngang (fovea costalis processus transversi) trên mỏm ngang để tiếp khớp sở hữu củ khuông và những hõm sườn trên và dưới trên thân đốt để tiếp khớp có chỏm sườn.
- 5 đốt sống dây lưng (vertebrae lumbales): sở hữu đặc điểm là không với lỗ ngang như đốt sống cổ, ko sở hữu các hõm sườn trên mỏm ngang và thân như đốt sống ngực.
- Đốt sống cùng: do những đốt sống cùng dính chặt sở hữu nhau tạo thành. Xương cộng tiếp khớp ở trên với đốt sống dây lưng V, ở dưới tiếp có xương cụt và hai bên tiếp có xương chậu. Xương cùng với hình tháp sở hữu hai mặt là mặt trước và mặt sau, hai phần bên, nền ở trên, đỉnh ở dưới. Đỉnh xương cùng tiếp mang xương cụt.
- Xương cụt: do 4-6 đốt sống cụt dính liền nhau tạo nên.
3. Chức năng của Cột sống
- Cột sống người giúp chống đỡ trọng lực thân thể và kết nối các xương khác lại mang nhau, giúp cho sự chuyển di của con người trở thành phổ biến, linh hoạt.
- Cột sống người giúp kiểm soát an ninh tủy sống , 1 phòng ban của hệ thần kinh trung ương, chi phối mọi hoạt động của thân thể.
- Cột sống có hình dạng sắp giống chữ S dó với hai đoạn ưỡn ở cổ và thắt lưng và 1 đoạn gù ở ngực. Nhờ hình dạng này cùng mang hoạt động của các đĩa đệm giúp phân tán lực tác động lên cơ thể.
- Cột sống cùng có những xương sườn và xương chậu tạo thành khuông xương để những cơ bám và bảo vệ các nội tạng trong lồng ngực và ổ bụng.
4. Cột sống thường mắc bệnh lý nào?
- Thoát vị đĩa đệm
- Lao cột sống
- Thoái hóa cột sống thắt lưng
- Gai cột sống
- Vẹo cột sống
- Thoái hóa cột sống cổ
